Deszcz i woda w stawach i jeziorach powoli przesiąkają do gleby, przemieszczając się przez drobne pęknięcia, aby ponownie wypełnić podziemne warstwy wodonośne. Substancje perfluoroalkilowe i polifluoroalkilowe (PFAS), często opisywane jako wieczne chemikalia, mogą przedostać się do wód gruntowych, które później są usuwane do picia. Naukowcy z ACS Listy z zakresu nauk o środowisku i technologii przeanalizowano wodę z ponad 100 studni w Danii pod kątem jednego szczególnie uporczywego PFAS: trifluorooctanu. Zgłaszają oni stale rosnące poziomy wiecznej substancji chemicznej w ostatnich dekadach.
Trifluorooctan powstaje, gdy gazy fluorowane, takie jak czynniki chłodnicze i fluorowane pestycydy, ulegają częściowej degradacji w środowisku. Woda przepływająca przez powietrze i glebę pobiera trifluorooctan, transportując trwały i mobilny związek do warstw wodonośnych wód gruntowych. Jednak źródła pitnej wody gruntowej nie były szeroko testowane pod kątem trifluorooctanu, ponieważ nie ma dla niego limitu regulacyjnego poza limitem Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) dotyczącym całkowitej zawartości PFAS w wodzie pitnej wynoszącym 0,5 części na miliard (ppb). Dlatego Christian Albers i Jürgen Sültenfuss chcieli dokładnie ocenić wody gruntowe w Danii pod kątem tego zanieczyszczenia, szukając potencjalnych zmian w ciągu ostatnich 60 lat.
Naukowcy zebrali próbki ze 113 studni monitorujących wody gruntowe w całej Danii. Przeanalizowali próbki pod kątem trifluorooctanu i, stosując ustaloną metodę izotopów trytu i helu, obliczyli, jak dawno temu woda dostała się do podziemnych warstw wodonośnych. Ogólnie rzecz biorąc, ich dane wykazały tendencję wzrostu stężeń trifluorooctanu od lat 60. XX wieku. W szczególności wody gruntowe z:
- Przed rokiem 1960 poziom był niemierzalny.
- W latach 1960–1980 średnia zawartość wynosiła 0,06 ppb.
- W latach 1980–2000 średnia zawartość wynosiła 0,24 ppb.
- W latach 2000–2020 średnia zawartość PFAS w wodzie pitnej wynosiła 0,6 ppb, co przekracza dopuszczalny limit EEA dotyczący zawartości PFAS w wodzie pitnej.
Naukowcy przypisują różnice stężeń w okresach czasu zmieniającym się stężeniom atmosferycznym, pobieraniu przez rośliny i lokalnemu stosowaniu pestycydów. Na przykład pestycydy, które mogą być prekursorami trifluorooctanu, były stosowane na obszarach rolniczych w Danii od końca lat 60. XX wieku. Na podstawie tych obserwacji naukowcy twierdzą, że stężenia trifluorooctanu można wykorzystać do kategoryzacji momentu, w którym woda gruntowa dostała się do warstw wodonośnych, np. po 1985 r. lub przed 2000 r., zamiast stosować bardziej wyrafinowane i żmudne metody datowania wymagające izotopów. Ponadto Albers twierdzi, że niektóre szczególnie wysokie stężenia trifluorooctanu w wodzie gruntowej mające mniej niż 10 lat mogą sugerować, że lokalne źródła stały się ostatnio ważniejsze, takie jak stosowanie fluorowanych pestycydów.
